Lokalizacja i opis ogólny założenia - Zespół pałacowo-parkowy w Zaborze - Zabór - Pałace i Parki Środkowego Nadodrza

1. Lokalizacja i opis ogólny założenia

Zespół usytuowany w południowo-wschodniej części miejscowości. Wjazd od strony północnej poprzedza brama w ogrodzeniu, złożona ze słupów (około poł. XVIII w.). Pałac położony w południowo-wschodniej części założenia, otoczony suchą fosą, dostępny za pośrednictwem dwóch mostów od strony północnej i wschodniej, usytuowanych centralnie, poprzedzony owalnym dziedzińcem honorowym z gazonem i neobarokowym basenem fontanny pośrodku. [ilustr.] Dziedziniec ten otacza obecnie pięć budynków murowanych (pierwotnie sześć)¹, zlokalizowanych w północno-zachodniej części zespołu; są to: późnobarokowa oficyna 1 (około poł. XVIII w.), oficyna 2 (około poł. XVIII w., przebudowana z zatarciem cech stylowych 1962-1964² i w latach 80. XX w.³), późnobarokowa palmiarnia (około poł. XVIII w.), późnobarokowe stajnie (około poł. XVIII w.) i późnobarokowa wozownia (około poł. XVIII w.), obecnie użytkowane jako administracyjne i mieszkalne. [ilustr.] Na zachód od pałacu usytuowany dawny dom ogrodnika⁴ z około połowy XIX w., przebudowany po 1959 r.⁵ i pozbawiony cech stylowych. [ilustr.] Za pałacem położony park, sięgający brzegów jeziora Zabór. Układ zespołu osiowy, z główną osią biegnącą od bramy wjazdowej poprzez dziedziniec, północny most nad fosą, dziedziniec pałacu, salon ogrodowy, południowy most nad fosą i wzdłuż alei parkowej do jeziora.