Opis architektury i wystroju architektonicznego pałacu - Zespół pałacowo-parkowy w Trzebielu - Trzebiel - Pałace i Parki Środkowego Nadodrza

3. Opis architektury i wystroju architektonicznego pałacu

Dawne, murowane ogrodzenie pałacu zachowało się fragmentami do wysokości 1,5 m. Nie istnieją historyczne basteje w narożnikach posesji. Dawne wejście do pałacu przez most nad fosą obecnie jest zawalone, a ruina pałacu ginie w samosiewie drzew.

Do dzisiaj pałac zachował się zasadniczo w formie barokowej, z fragmentami renesansowych sklepień w piwnicy. Jest to budynek murowany, wzniesiony na rzucie kwadratu o boku 22 m, dwukondygnacyjny, całkowicie podpiwniczony, nakryty dachem mansardowym [ilustr.] z facjatą od frontu. Wystrój architektoniczny elewacji przetrwał w formie szczątkowej.

Elewacja frontowa zwrócona jest w kierunku wschodnim, pięcioosiowa z jednoosiowym ryzalitem pozornym, rozplanowana symetrycznie. Podzielono ją pionowo parami pilastrów w wielkim porządku [ilustr.]. Portal wejściowy wspiera pseudobalkon, a na przedłużeniu osi symetrii usytuowano wysoką facjatę zamkniętą łukiem odcinkowym i ujętą w spływające woluty. Elewacja północna jest pięcioosiowa, a pozostałe są sześcioosiowe, niemal w całości pozbawione tynków, z resztkami dekoracyjnych narożnych zdwojonych pilastrów, gzymsów i opasek okiennych. Niewidoczne są już – znane z historycznych ilustracji – prostokąty o wklęsłych narożnikach, umieszczone w osiach między oknami.

Stan techniczny budynku jest bardzo zły. Zachowane są mury obwodowe i nośne z licznymi spękaniami i ubytkami, głównie między otworami okiennymi. Częściowo przetrwały renesansowe sklepienia kolebkowe w piwnicy [ilustr.] [ilustr.] [ilustr.], podobnie jak sklepienia krzyżowe pierwszej kondygnacji [ilustr.] [ilustr.]. Powyżej niej przestrzeń pałacu pozostaje otwarta aż po dach, przedzielona rzędem belek stropowych [ilustr.]. W części środkowej budynku częściowo zachowała się klatka schodowa ze schodami o biegu łamanym. W sieni głównej znajduje się wnęka z zachowaną dekoracją o kształcie muszli [ilustr.], w innym pomieszczeniu relikt kominka [ilustr.]. W budynku nie zachowały się ani tynki na ścianach pomieszczeń mieszkalnych, ani stolarka drzwiowa czy okienna. Pokrycie dachu w wielu miejscach jest nieszczelne, a więźba dachowa ugięta. Obiekt grozi zawaleniem.